"نشانه"
"نشانه"Sign
نشانه یا علامت، چیزی است که بر وجود یا حضور ِ واقعیت، کیفیت یا حالت دیگری دلالت میکند. نشانه، عنصری اساسی در ارتباطات است و نشانههای زبانی (حرفها، واژهها و ...)، غیرزبانی (تصاویر، اشیاء و ...) و هر چیز دیگری را که بتوان از آن معنایی استنباط کرد، در بر میگیرد. در طبقهبندي انواع نشانه، ميان شمايل (icon)، نمايه (index) و نماد (symbol) تفاوت وجود دارد:
"شمایل" (Icon)
شمایل، نشانهای است كه میان صورت و معنیاش، نوعی شباهت صوری وجود داشته باشد. مثلاً نقاشی یك صورت كه به صاحب آن صورت دلالت میكند، نشانه شمایلی محسوب میشود. در نشانههای شمایلی، رابطه نشانه و موضوع (ابژه) مبتنی بر تشابه است، یعنی نشانه از برخی جهات (شکل ظاهری، صدا، احساس و یا بو) مشابه موضوع است؛ به عبارتی برخی کیفیات موضوع را دارد.
"نمايه" (Index)
نمايه، نشانهاي است كه ميان صورت و معنياش رابطهاي استنتاجي وجود دارد. براي نمونه، دلالت دود به آتش و حرارت بالاي بدن به تب، نمايه محسوب ميشوند. نشانههاي نمايهاي دلبخواهي نيستند، بلکه مستقيماً به طريقي فيزيکي (يا علي) به موضوع (ابژه) وابستهاند. اين رابطه را ميتوان مشاهده يا استنتاج کرد. نشانههاي طبيعي (دود، رعد، جاي پا، پژواک، صدا، بوهاي غيرترکيبي و طعمها)، نشانههاي پزشکي (درد، ضربان قلب، خارش)، ابزارهاي اندازهگيري (بادنما، دماسنج، ساعت و مشابه آن) و مواردي چون عکس، فيلم، نماي ويديوئي يا تلويزيوني، صداي ضبطشده روي نوار و سرانجام شاخصها در زبان (مانند ضماير شخصي، قيدهاي مکان و زمان) را ميتوان از جمله نشانههاي نمايهاي دانست.
"نماد" (Symbol)
نماد، نشانهاي است كه ميان صورت و معنياش رابطهاي قراردادي وجود دارد. در نمادها، نشانه، مشابه موضوع (ابژه) نيست، بلکه بر اساس رابطهاي دلبخواهي يا کاملاً قراردادي به موضوع دلالت ميکند. به عبارت ديگر اين رابطه را بايد ياد گرفت. از جمله نشانههاي نمادين ميتوان به زبان، به طور عام (به علاوه زبانهاي خاص، حروف الفبا، نشانههاي سجاوندي، واژهها، عبارات، جملهها) علامتهاي رمزي مورس، چراغهاي راهنمايي، پرچمهاي ملي، نتهاي موسيقي و مشابه آنها اشاره کرد.
در تقسيمبندي ارايه شده بايد به اين نکته توجه کنيم که يک شئي، تصوير و ... ميتواند ترکيبي از سه نوعِ نشانه (شمايل، نمايه يا نماد) باشد.

"نشانه" ، "انواع نشانه" ، "علامت" ، "شمایل" ، "نمایه" ، "نماد" ، "نشانه در طراحی" ، "طراحی" ، "طراحی نشانه"








طراحی